Naarden-Vesting is misschien wel een van de meest charmante plekjes van ’t Gooi. Zodra je door één van de vestingpoorten loopt, voelt het alsof je teruggaat in de tijd. Smalle klinkerstraatjes, historische gevels en verborgen hofjes maken een wandeling door de vesting tot een kleine ontdekkingstocht. Dit zijn een paar van de leukste straatjes die je zeker niet mag overslaan:
Markstraat en Cattenhagestraat
De Markstraat is samen met de Cattenhagestraat de doorrij route van de Vesting. Deze twee straten hebben dan ook de meeste restaurants en winkels. Het is een levendige straat waar, zeker in de zomermaanden, vele fietsers en toerrijders doorheen komen. Het is een straat van wisselende gevels en karakteristieke panden. Van wonen tot bedrijfsbestemmingen. Deze twee straten zijn samen de aorta van Naarden-Vesting. Op zaterdagen voelt het hier extra levendig door de mensen die op weg zijn naar de markt of een van de knusse cafés.
Peperstraat
De Peperstraat snijdt als een smalle, rechte ader door de westelijke helft van Naarden-Vesting, een straat die de geschiedenis van de zeventiende-eeuwse militaire vesting op ingetogen wijze weerspiegelt. In tegenstelling tot de meer commerciële Turfpoortstraat of de drukte rond de Grote Kerk, kenmerkt de Peperstraat zich door een sfeer van woonrust en beslotenheid. Het is hier fijn wonen in Naarden-Vesting.
Het is een straat waar de tijd lijkt te vertragen. De bebouwing bestaat voornamelijk uit rijksmonumentale woonhuizen met gevels die rechtstreeks uit de Gouden Eeuw lijken te komen. Deze huizen staan dicht op elkaar, vaak met hun voorgevels strak aan de bestrating van de Peperstraat. De afmetingen van de panden zijn bescheiden, wat past bij de oorspronkelijke functie van de vesting als garnizoensstad waar de ruimte schaars en kostbaar was.
De straat loopt grofweg van noord naar zuid, beginnend in de nabijheid van de Cattenhagestraat en eindigend nabij de Westwal. Door deze ligging is de straat een belangrijke schakel in de interne structuur van de vesting, maar zonder de poorten of grote openbare gebouwen die elders de aandacht opeisen. De naam Peperstraat zelf wekt de associatie op met handel en specerijen, maar in de huidige staat is het de afwezigheid van drukke bedrijvigheid die domineert.
Wandelaars in de Peperstraat ervaren de essentie van het wonen binnen de wallen. Het geluid van de stad vervaagt hier tot een achtergrondgeruis, vervangen door de stilte die kenmerkend is voor de Gooise vesting. Door de stenen en de smalle doorgang voelt de straat koel en beschut aan, een schaduwrijke passage die de bezoeker leidt langs de gesloten luiken en de authentieke voordeuren van de Naardense huizen. Hier ervaart men Naarden-Vesting op zijn meest intiem en oorspronkelijk.
Turfpoortstraat
De Turfpoortstraat is een van de centrale levensaders van Naarden-Vesting, een straat die de geschiedenis van de militaire stad ademt, terwijl het tegelijkertijd een levendig en functioneel hart vormt. Waar de Peperstraat de rust bewaart, fungeert de Turfpoortstraat als een historische corridor vol bedrijvigheid en monumentale aanwezigheid.
De straat ontleent zijn naam aan de oude Turfpoort, een verdwenen toegangspunt dat ooit de verbinding vormde tussen de vesting en de omgeving. Hoewel de poort er niet meer is, dient de straat nog steeds als een belangrijke as die de westelijke vestingdelen aan elkaar rijgt.
Een van de meest prominente en onvermijdelijke verschijningen aan deze straat is de RK Sint Vituskerk. Iets verderop, op de hoek met de Peperstraat, vindt men het Spaanse Huis, een gebouw met een diep gelaagde geschiedenis die teruggaat tot de turbulente periode van de Tachtigjarige Oorlog. Dit huis herinnert aan het bloedige verleden, met name de inname en moordpartij in 1572. De gevel van het Spaanse Huis is een stille getuige van de eeuwenlange functie van de vesting als bolwerk tegen vijanden.
Tussen de historische woonhuizen die de straat sieren, bevindt zich een ander, meer gespecialiseerd monument: het Weegschaalmuseum. Dit unieke museum, gewijd aan de geschiedenis van het wegen en meten, voegt een bijzondere culturele en ambachtelijke dimensie toe aan de Turfpoortstraat. De aanwezigheid van dit museum onderstreept de historische rol van de vesting als handels- en bestuurscentrum, waar de controle op maten en gewichten essentieel was.
Ruijsdaelplein
Het Ruijsdaelplein vormt de bruisende entree van het historische Naarden-Vesting. Dit plein is een centraal punt waar historie en het hedendaagse leven elkaar ontmoeten, direct gelegen achter de imposante Utrechtse Poort.
Het Ruijsdaelplein is in 2015 opnieuw ingericht en speelt een belangrijke rol als ontvangstruimte voor de vele bezoekers en als ontmoetingsplek voor de bewoners. De herinrichting kenmerkt zich door het Shared Space principe, waarbij alle gebruikers (voetgangers, fietsers, en auto’s) zich op één niveau bewegen, wat de straten autoluw maakt.
Aan het plein ligt de nabijgelegen Gele Loods (een voormalige militaire opslagloods die nu dienstdoet als bezoekerscentrum). De sfeer van de vesting wordt onderstreept door het gebruik van hergebruikte klinkers en de karakteristieke stoepjes.
De geschiedenis van het plein is onlosmakelijk verbonden met de Utrechtse Poort. De huidige poort, een rijksmonument, werd gebouwd in 1877 en verving een eerdere poort uit 1680. De poort dankt zijn naam aan de richting van waaruit hij toegang tot de vesting geeft: Utrecht.
Direct in het verlengde van het plein en door de Utrechtse Poort loopt de Oostwalstraat. Deze straat vormt de historische verbinding met de vesting en is, net als het plein, ingericht om de historische charme te benadrukken en tegelijkertijd een aangename, gedeelde ruimte voor verkeer en ontmoeting te zijn.
De combinatie van het levendige plein, de statige poort en de historisch geplaveide straten zoals de Oostwalstraat, maken dit deel van Naarden-Vesting tot een must-see voor wie de rijke geschiedenis wil ervaren.
Of je nu gaat voor mooie foto’s, historische charme of gewoon een heerlijk rustig ommetje: de straatjes van Naarden-Vesting blijven elke keer verrassen. Trek comfortabele schoenen aan en laat je verdwalen!
